Tematem książki są dzieje polityczne kultur Europy Wschodniej. Przed kilkuset laty kultura rosyjska stworzyła organizm polityczny, który - rosnąc niepomiernie - nabrał cech imperialnych i władczych. Wielokierunkowa dynamika rozwoju obróciła kraj przede wszystkim na zachód i w swym pochodzie ku centrum Europy poczęła niszczyć stojące na jej drodze społeczności i ich kultury, podejmując próbę ich rusyfikacjiPasjonuje mnie to, co w Rosji jest zagadką, co jest pytaniem dostępnym empirycznemu badaniu i racjonalnej analizie. A zagadkę, skomplikowaną i wielowarstwową, stanowi w Rosji bardzo wiele zjawisk. Chcę zrozumieć rosyjskie imperium, a więc muszę wiedzieć, czym jest rosyjskie państwo, rosyjska władza i społeczność Rosjan. Pytając o tę społeczność, muszę pytać o rosyjską kulturę, mentalność, bogactwo rosyjskich wartości, o wiarę, o wizję Boga i wizję człowieka i świata.Rozpoznanie własnych tożsamości - osobistych i zbiorowych - jest mądrością, którą czerpie się z kultury. Czasem bywa to trudne i czasochłonne, innym razem boli i odbiera spokój, zawsze jednak wzbogaca widzenie samego siebie oraz otaczającego świata i wskazuje sens możliwych działań. Dzięki temu rozpoznaniu możliwa jest obrona przed wynarodowieniem. To dzieje narodów walczących z Imperium Rosyjskim o swoją tożsamość kulturowa i polityczną. To historia Finów, Łotyszy, Estończyków, Litwinów, Białorusinów, Ukraińców, Gruzinów, Ormian, Tatarów, Azerów, Mołdawian, Żydów .
